جایگاه منطق در تقسیم بندی علوم ارسطو
Authors
abstract
ارسطو در جاهای مختلف آثارش، به تناسب بحث، علوم را به اقسام و شاخه هایی تقسیم می نماید. وی اولین کسی است که منطق را تدوین و به عنوان یک علم عرضه نموده است. اما در میان تقسیم بندیهایی که ارسطو از علوم بدست داده است نامی از منطق به چشم نمی خورد. در اینجا کوشیده ایم با استناد به آثار ارسطو نشان دهیم که منطق، با توجه به موضوعات و مباحثی که در آن مطرح است، یکی از اجزاء یا شاخه های فلسفة أولی محسوب می شود و باید آن را جزو علوم نظری بشمار آوریم. از نظر ارسطو موضوع فلسفه أولی «موجود» است از آن جهت که موجود است. اما «موجود» به چندین معنا به کار می رود، که از جمله آنها موجود به معنای «صادق» است. به اعتقاد ارسطو چون همه این معانی و کاربردها مشترک معنوی هستند پژوهش در باره همه آنها، و از جمله پژوهش درباره «صادق»، بر عهده علمی واحد، یعنی فلسفه أولی، خواهد بود. از سوی دیگر منطق همان علمی است که به پژوهش درباره «صادق» می پردازد. بنابراین منطق یکی از اجزاء یا شاخه های فلسفه أولی، و بدین ترتیب جزو علوم نظری، خواهد بود. در دیدگاه ارسطو منطق در عین حالی که جزو علوم نظری است، یک علم آلی به شمار می رود. اما این آلی بودن هیچ منافاتی با نظری بودن آن ندارد. ملاک نظری بودن این است که هیچ هدف دیگری غیر از کسب معرفت یا «نظر» مورد توجه نباشد، اما ملاک غیر آلی بودن این است که هیچ هدفی غیر از کسب معرفت درباره موضوع خاص آن علم مد نظر نباشد. بنابراین ملاک نظری بودن و ملاک غیر آلی بودن یکی نیست. و به همین جهت یک علم می تواند نظری و در عین حال آلی باشد
similar resources
جایگاه منطق در تقسیم‌بندی علوم ارسطو
ارسطو در جاهای مختلف آثارش، به تناسب بحث، علوم را به اقسام و شاخه‌هایی تقسیم می‌نماید. وی اولین کسی است که منطق را تدوین و به عنوان یک علم عرضه نموده است. اما در میان تقسیم بندیهایی که ارسطو از علوم بدست داده است نامی از منطق به چشم نمی خورد. در اینجا کوشیده‌ایم با استناد به آثار ارسطو نشان دهیم که منطق، با توجه به موضوعات و مباحثی که در آن مطرح است، یکی از اجزاء یا شاخه‌های فلسفة أولی محسوب می...
full textدرآمدی بر فلسفۀ منطق ارسطو
فلسفۀ منطق علمی پسینی است و دربارۀ مبانی فلسفی منطق از سویی، و مسائل فلسفی ناشی از مباحث منطقی از سوی دیگر بررسی می‌کند. فلسفۀ منطق ارسطو تاکنون تدوین نشده است؛ اما برای تطبیق دو منطق قدیم و جدید لازم است مبانی فلسفی منطق ارسطو را استخراج کنیم، زیرا ممکن است با مشاهدۀ پاره‌ای اختلافات یا اشتراکات ظاهری به وجود وحدت یا تضاد میان آنها حکم کنیم. برای استخراج این مبانی فلسفی باید افزون بر آثار پیر...
full textبررسی مقایسه ای تقسیم بندی علوم از منظر ارسطو، فارابی، اخوان الصفا و ابن سینا
ارسطو نخستین کسی بود که مطلق دانش را مورد تقسیم قرار داد و براساس ملاک غایت آنها را به سه دسته، علوم نظری، عملی و تولیدی تقسیم کرد و پس از آن برمبنای موضوع به تقسیم هریک از این علوم پرداخت. اما فارابی برخلاف ارسطو رشته های علمی را تقسیم کرد و علوم را براساس سودمندی، به دو بخش علوم ابزاری که علومی نافع میباشند و علوم غیرابزاری تقسیم کرد، که علوم ابزاری شامل زبان و منطق، و علوم غیرابزاری شامل علو...
15 صفحه اولمطالعه تطبیقی در مورد کلی و جایگاه آن در منطق ارسطو ، فرفوریوس و ابن سینا
پژوهش حاضر نگاهی اجمالی و کلی به ریشه های هستی شناسانه و ابداعات منطقی ارسطو، فرفوریوس و ابنسینا در حوزه کلیات است. ارسطو با نگاهی هستیشناسانه در رساله مقولات بررسی کلیات را بعنوان مقدمهای بر منطق خود آورده است و این بدان جهت است که منطق و متافیزیک ارسطو غیرقابل تفکیکاند. به زعم وی مقولات اقسام وجود هستند و کلیات مراتب وجود در هر مقولهاند. فرفوریوس با تفسیری مختصر بر مقولات ب ه نام ایساغ...
full textاعتبار منطق ارسطو در تفکر معاصر غرب
منطق ارسطویی به مثابه بخشی از فلسفه اسلامی، در میان مسلمانان مخالفان بسیاری داشته است که می‌کوشیده‌اند بی‌اعتباری منطق را بر ملا کنند. در نتیجه بخشی از فعالیت فیلسوفان و منطقدانان مسلمان دفاع از منطق و اعتبار آن در برابر مخالفان بوده است. در کنار انتقادات رایج و کهنی که در کتاب‌های مدافعان منطق پاسخ آنها را می‌توان یافت، به تازگی برخی مدافعان مکتب تفکیک به نام علم جدید و روش علمی مقبول در نظام...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریزPublisher: دانشگاه تبریز
ISSN 2251-7960
volume 6
issue 10 2012
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023